Balon Valf Maske Kullanımı

AMAÇ: Hastane Öncesi Balon Valf Maske konusunda bilgi ve beceri kazanmak

ÖĞRENİM HEDEFLERİ:

• Balon Valf Maske kullanımını öğrenmek
• Balon Valf Maske basınç salıverme kapağı mekanizmasını anlamak
• Balon Valf Maske C-E tekniğini kavramak
• Balon Valf Maskede dikkat edilecek Hususlar 
• Balon Valf Maske kullanımını öğrenim rehberine göre uygulama

Balon Valf Maske

Balon valf maske (BVM), solunumu durmuş olan veya yetersiz soluyan hastalara hava vermek için kullanılan, bir maske ve balon şeklindeki ambudan oluşan solunum aracıdır.

Ayrıca ilave oksijen uygulamak için bir bağlantı yeri ve rezervuarı bulunur. Balon valf maske ile en etkili solutma yöntemi trakeal tüp yoluna takılarak yapılır. Trakeal tüp takılamıyorsa, diğer yöntemler veya hastanın havayoluna airway aparatı takıp balon valf maske kullanılarak etkili solutma ile yeterli oksijenlenme sağlanabilir.

Bu yöntem ile kısa süreli solutmalarda trakeal tüp ile uygulanan solutma kadar etkili olduğu görülmüştür.  Balonu kendi kendine şişenler ile oksijen akımı ile şişenler olmak üzere iki çeşit balon valf maske vardır.  Yeniden canlandırma uygulamaları sırasında, balonu kendiliğinden şişen cihazların kullanılması daha uygundur. Bebek ve çocukları solutmada kullanılan balonların hacmi en az 450–500 ml olmalıdır. Balonun hacmi ne olursa olsun hastaya uygulanacak hacim, kişinin akciğerlerini havalandıracak kadar olmalıdır. Fazla basınç veya hacim uygulanması, göğüs kafesi içindeki basıncı arttırarak kalbe venözdolaşımı engeller ve kalp debisini azaltır. Sonuçta, beyin ve koroner kan akımını düşürür.

Ayrıca aşırı basınç uygulanması; akciğerlerde hava kaçağına, mide şişmesine ve kusmaya bağlı aspirasyona neden olur. Kendiliğinden şişen balonlarla oksijen desteği olmadan hastayı, ortam havasıyla %21 konsantrasyonda oksijenle solutmak mümkündür. Bu değer, balona oksijen bağlanması ile yaklaşık %45 e kadar yükselir. Eğer rezervuar sistem bağlanırsa ve oksijen akımı 15 litre/dakika olacak şekilde ayarlanırsa % 90 yoğunlukta oksijen verilebilir. Kendiliğinden şişen balon, yüz maskesinin dışında trakeal tüp ve laringeal maske gibi alternatif bir hava yoluna bağlanarak oksijenasyon ve ventilasyon sağlanır.
Balon-valf-maske cihazlarının çoğunda, baro travmayı önlemek için bir basınç salıverme kapağı vardır. Bu kapak, pediatrik ve yetişkinlere göre ayarlanabilir. Basınç salıverme kapağı, solutma sırasında uygulanan basınç 35–45 cm H2O‟yu geçerse kendiliğinden açılır ve fazla basıncın dışarı çıkmasını sağlar, böylece akciğerlere fazla basınç uygulanması engellenir. Ancak daha yüksek basınç gereken durumlarda basınç salıverme kapağı geçici olarak elle kapatılarak devre dışı bırakılır. Bu işlem çok dikkatli yapılmalı ve asla akciğerlere yüksek basınçlı gaz karışımı gönderilmemelidir. Normal basınçta solutulabilen hastalarda bu valfler asla kapatılmamalı ve her zaman açık bırakılarak hava kaçağına izin verilmelidir. 

Hava yolunun açılması ve maskenin yüze yerleştirilmesinde E-C tekniği (maskenin yüze yerleştirilirken ele verilen şekil) kullanılır.

Eğer maske yüze doğru yerleştirilmezse veya balon kısmı yeterince güçlü sıkılmazsa etkili suni solunum gerçekleşmez.

Balon valf maske uygularken dikkat edilecek hususlar;

• Hazırlanan malzemeler (eldiven, oksijen tüpü, regülatör, oksijeni uygulamak için uygun balon-valf-maske) alınarak hastanın bulunduğu yere getirilir.
• BWM uygulamasında mutlaka uygun hava yolu açma teknikleri uygulanarak solutmaya başlanmalıdır.
• Hasta veya yaralıya sırt üstü yatış pozisyonu verilir.
• Baş ekstansiyona getirilir.(Servikal travma şüphesi yoksa baş çene pozisyonu,
  travma şüphesi varsa çene itme pozisyonu verilir.)
• Oral airway tolere ediyorsa uygun ölçüde takılır.
• BWM’nin maske kısmı hastanın ağzı ve burnunu içe alacak şekilde yerleştirilmelidir. Mümkün olduğunca 2 kişi ile uygulanmalıdır. Bir elin baş ve işaret parmakları C şekline getirilip maske sıkıca kavranır, ağız ve burnu içine alacak şekilde yüze yerleştirilir. 3. 4.ve 5. parmaklar ise E şekline getirilip alt çenenin köşesinden ucuna doğru kemik yapı üzerine yerleştirilir. Alt çene öne ve yukarı doğru kaldırılarak dilin arka farenksi kapatması engellenir. Bu yakalama işlemi yumuşak dokudan yapılırsa dil yukarı kalkıp hava yolunu kapatacağı için hastanın havalandırılmasına engel olabilir. Diğer elle balon belli aralıklarla sıkılarak ventilasyon sağlanır.
• Balonun hacmi ne olursa olsun hastaya uygulanacak hacim, kişinin akciğerlerini havalandıracak kadar olmalıdır. Her hava verildiğinde göğüs kafesi izlenir.
• Düşük hacimli basınç, yeterli oksijenlenmeyi sağlayamaz, yüksek hacimli basınç ise, göğüs kafesi içerisindeki basıncı artırarak kalbe venöz dönüşümü engeller ve kalp debisi azaltır. Ayrıca akciğerlerden hava kaçağına, mide şişmesine ve kusmaya neden olabileceğinden aspirasyon riskini artırır.
• Gereğinden fazla solutma yapılmaz. Daha fazla hava vermek solunumu daha kolay düzeltmez!
• BWM’nin yetişkin ve pediatrik hastalara göre ayarlanabilen basınç salıverme kapakları mevcuttur. Bu kapakların görevi yüksek basınca bağlı travmayı önlemektir. Solutma sırasında basınç 35-45 H2O’yu geçerse kapak kendiliğinden açılarak fazla basıncın dışarı çıkmasını sağlar. Bazı durumlarda yüksek basınç gerektiğinde basınç salıverme kapağı elle devre dışı bırakılabilir. Bu uygulama yapılırken çok dikkatli olunmalıdır.
• Normal basınçta solutulabilen hastalarda basınç salıverme kapağı asla kapatılmamalıdır.
• Solutma esnasında oksijen saturasyonu düşen hastalarda balon valf maske oksijen hortumu ile oksijen kaynağına kontrol edilmelidir.

1. Kendiliğinden şişen balon-maske cihazı oksijene bağlı değilse oda havasındaki kadar (%21) oksijen verir. 
2.  .Kendiliğinden şişen balon-maske cihazlarında oksijen akımı 10 L/dk olarak uygulandığında eğer oksijen rezervuarı yoksa %30-80 konsantrasyonda oksijen verebilir. 
3.  Sürekli yüksek oksijen verilmek isteniyorsa balon-maske cihazına oksijen rezervuarı eklenmelidir. Rezervuar olduğunda %60-95 konsantrasyonda oksijen verilmiş olur. 
4.  Rezervuarda yeterli oksijen hacminin devam ettirilebilmesi için en az 10-15 L/dk oksijen akımı gereklidir.

• 

• https://www.acilcalisanlari.com/ambu-balon-valf-maskebwm.html
• https://megep.gov.tr/oksijen-uygulama