Servikal Collar (Boyunluk)

AMAÇ: Hastane Öncesi Servical Collar (Boyunluk) Ekipmanı konusunda bilgi ve beceri kazanmak

ÖĞRENİM HEDEFLERİ:

• Servical Collar tanımını bilmek
• Servical Collar özelliklerini bilmek
• Servical Collar uygulamasını bilmek

Servical Collar

       Servikal Coller ( Ayarlanabilir Boyunluk Seti)  servikal omurlara çok iyi destek sağlayacak  bir biçimde tasarlanmış olup hastanın baş ve boyun hareketlerini en aza indirecek biçimde özel plastik köpükten üretilmiştir.

• X ışınlarına geçirgendir. 
• Boyunluk hastanın boynunda iken röntgen cihazlarına ek olarak; bilgisayarlı beyin tomografisi ve Nükleer Manyetik Rezonans gibi tanı cihazlarında kullanılabilir.

       Boyunluk Seti Baş Boyun travmalarında ve servikal kırık şüphesinde servikal bölgeyi ve başı immobilize etmek için kullanılır.Geniş çene desteği başın nötral biçimde sabitlenmesini sağlar.Servikal kolar, başı ve servikal bölgeyi tam olarak sabitlemez; başın öne hareketlerini en fazla %75 yana hareketlerinide en fazla %50 sabitlemektedir.
        Hastane öncesi alanın vazgeçilmez bir parçası olan servikal koların farklı türleri; erişkin, çocuk ve bebek için değişik boyları bulunmaktadır.

Boyunluk tek veya iki parçalı olabilir. Parçalar birbirine bantlarla tutturulur. Hastaların boyunları farklı uzunluk ve genişlikte olduğundan, hastaya uygun büyüklükte boyunluk seçilmesi gerekir. Acil kullanım için olan tiplerde önde bir açıklık bulunur. Bu açıklık karotisten nabız alma, trakeanın orta hatta olup olmadığını değerlendirme, juguler venöz dönüşü değerlendirme gibi, acil hasta bakısının önemli bileşenlerini gerçekleştirmede kolaylık sağlar.

Boyunluk takma

Bir kişi başı elle desteklerken ikinci kişi boyunluğu takar. Üçgen kısmı göğse gelecek şekilde çene desteklenir. Takılan boyunluk hastanın solunumunu, ağzını açmasını ve kusan hastanın hava yolunu temizlemeyi engellememelidir.

Elle sabitleme

• Oturan yaralıya arkadan elle sabitleme yapabilmek için, sağlık görevlisi hastanın arkasına geçer, her iki elinin kafa kaidesine yerleştirir. Avuç ve başparmaklarla başın arkasını, ikinci ve üçüncü parmaklarla elmacık kemiklerin altından çeneyi destekler.
• Oturan yaralıya yandan elle sabitleme yapabilmek için, sağlık görevlisi hastanın yanında ayakta durur ve bir elle hastanın başının ve boynunun arkasından tutar. Diğer elin başparmak ve işaret parmağıyla elmacık kemiklerinin altından tutar.
• Oturan yaralıya önden elle sabitleme yapabilmek için, sağlık görevlisi hastanın önünde ayakta durur. Her iki elin başparmaklarıyla elmacık kemiklerin altından çene tutulur. Her iki elin küçük parmakları başın arkasına yerleştirilir. Diğer parmaklar açılarak başın yanına yerleştirilir ve sıkıca kavranır.
• Sırt üstü yatan yaralıya elle sabitleme yapabilmek için, sağlık görevlisi hastanın baş tarafında diz çöker.. Her iki elin başparmaklarıyla elmacık kemiklerin altından tutulur. Her iki elin küçük parmakları başın arkasına yerleştirilir. Diğer parmaklar açılarak başın yanına yerleştirilir ve sıkıca kavranır.

Boyunluk takma işlemi sonrasında da, hasta travma tahtası / KED ile sabitlenene ve baş destekleri bağlanana kadar elle sabitleme sürdürülmelidir.

Boyunluğu takma

İkinci sağlık görevlisi takılacak boyunluğu uygun şekilde tutar. Boyunluğun ilk önce arka parçası yerleştirilir. Daha sonra ön parça yerleştirilir. Bu esnada elle sabitleme yapan sağlık görevlisi, pozisyonu bozmadan yaralıyı boyunluğun üzerinden desteklemeye başlar. Parçalar yapışkan bantla sabitlenir. Bantların hastanın saçına veya giysisine takılmamasına özen gösterilir. Kulak kepçeleri kıvrılmamalıdır. Boyunluk hastanın solunumunu engellememelidir.

Eğer bir sağlık görevlisi yaralıya tek başına boyunluk takacaksa; nondominant eliyle başı ve boynu arkadan destekler, dominant eliyle ilk önce boyunluğun arka parçasını yerleştirir. Arkadaki eliyle boyunluğu ve boynun arkasını desteklerken ön parçayı yerleştirir ve bantlarla sabitler. Daha sonra baş desteklerini yerleştirir ve sabitler.

    

Servikal Coller takıldıktan sonra başa yapılan destek, baş travma tahtasına yardımcı ekipmanlarla iyice destekleninceye kadar bırakılmamalıdır.

• https://sivas112.saglik.gov.tr/TR,118949/boyunluk-cervical-collar-uygulamasi.html
• https://emedicine.medscape.com/article/435031-overview#showall