Ateşli Silah Yaralanmaları ve Terör Saldıları

AMAÇ: Ateşli silah yaralanmaları ve terör saldırıları konusunda bilgi ve beceri kazanmak

ÖĞRENİM HEDEFLERİ:

• Terörizm 
• Terör olayının oluşturduğu fiziksel travmatik etkiler
• Hemorajik şok

Bugünkü yazımda ateşli silah yaralanmalarının kişiler üzerindeki fiziksel ve psikolojik etkilerini yapılan araştırmalar ve bu konuda yazılan bilimsel makaleler ışığında anlatacağım. Öncelikle terörizmi tanımlayarak başlayalım.

Terörizm nedir?

Global Terörizm Veritabanı (GTD)'nın tanımına göre terör eylemleri ; korku ve baskı yoluyla politik, ekonomik vb.  çeşitli amaçlara ulaşmak için devlet dışı faktörler tarafından yasadışı güç ya da şiddetin kullanılmasıdır.

Terör Olayının Oluşturduğu Fiziksel Travmatik Etkiler

Terör olayı sonucu oluşan yaralanmalar, terör olayının özelliğine göre değişir. Bununla birlikte yüksek kinetik enerjili silahlar(av tüfeği, hafif makineli tüfek…), ve patlayıcı maddelerle temas sonucu etkilenme düzeyi değişkenlik gösterir. Örneğin bombalı saldırıya maruz kalan bir kişi patlamanın etkisiyle oluşan enerji dalgasından kaynaklı patlamaya ne kadar yakınsa o kadar çok fiziksel olarak etkilenecektir.

Savaş ve teröre bağlı yaralanmalarının yüksek enerjili ve çoklu travmatik etkisi sivil hayatta karşılaşılan travmalardan daha şiddetli ve daha yıkıcıdır. Kesici delici yaralanmalar içinde ateşli silah yaralanmaları, yüksek kinetik enerjisi sebebiyle diğer ezilmeye bağlı ve delici kesici alet yaralanmalarına göre daha fazla travmatik, ölüm ve yaralanma oranları daha fazla yaralanmalardır. Çünkü bu yaralanmalarda etkilenen organ ve doku alanı daha fazladır. Hasar, dokuya aktarılan enerji, dokunun özellikleri ve dokunun enerjiyi nasıl dağıttığı ile orantılıdır.

Travmada yaş ölüm oranında etkili bir faktördür. Yapılan bazı araştırmalarda 50 yaş üstü hastalarda ölüm oranı daha fazla bulunmuştur. Yaralanan dokunun yeri ve yaralanma derecesi önemlidir. Yaralanan dokunun ağırlığı artıkça, travma sonucu ortaya çıkan enerjinin doku ve organlar tarafından emilimi de artar. Sonuç olarak daha fazla hasar meydana gelir. Ayrıca bu tip yaralanmalarda birden fazla bölge veya organ hasarı olabilmektedir ve bu da ölüm oranını artıran önemli bir faktördür. İncelediğim çalışmalarda da birden fazla bölgede yaralanma varlığında sağ kalım oranında önemli bir düşüş olduğu tespit edilmiştir.

Ateşli silah yaralanmalarında sırasıyla bacaklar, ayaklar ve karın bölgesi en sık yaralanmanın olduğu bölgelerdir. Birçok çalışmada ateşli silah yaralanmalarında ölüm oranları değişkenlik göstermektedir.

Ateşli silah yaralanması olan hastalarda ölüm oranını etkileyen faktörlerden en önemlisi hemorajik şok tablosudur.

Hemorajik Şok nedir?

Genelde büyük bir yaralanma ve fazla miktarda kanamaya bağlı olarak gelişen ,dolaşım yetersizliği tablosudur.

Yaralı hemorajik şoktan korunmalıdır. Bu yüzden yaralıya kan nakli ihtiyacının göz önünde tutulması gerekir.

Travmatik kaynaklı olarak solunumu ve dolaşımı duran hastaların sağ kalımı oldukça düşüktür. Yapılan araştırmalarda sol göğüs boşluğu ve sol karın boşluğunda  var olan ateşli silah yaralanmalarında ölüm oranı daha yüksek olurken, hastaneye solunumu/dolaşımı durmuş olarak getirilen hastalarda, CPR ve ileri yaşam desteği  uygulamalarına rağmen ölüm oranı %100 olmuştur.

• 
  

KETEN, A., KARAGÜL, A., KETEN, H. S., AVCI, E., & KARANFİL, R. (2014). Terörle mücadele gazilerinde travma sonrası stres bozukluğu. Adli Tıp Dergisi, 28(1), 33-40.

Duman.E, Göğüs Duvarı Travmalarında Adli Sorunlar, ss:353-373 Url:1252020135339-KISIM-5-GOGUS-DUVARININ-TRAVMATIK-SORUNLARI--BOLUM-4-Gogus-Duvari-Travmalarinda-Adli-Sorunlar.pdf (solunum.org.tr) (Erişim Tarihi: 10.04.2022)

Sorularla Abdominal Ateşli Silah Yaralanması Url: https://acilci.net/sorularla-abdominal-atesli-silah-yaralanmasi/ Erişim Tarihi:10.04.2022

Bu içerik Prm.Abdulbaki TANKUŞ tarafından  R E H B E R  P A R A M E D İ K  için hazırlanmıştır.