AMAÇ: İlkyardımın Temel Uygulamaları konusunda bilgi ve beceri kazanmak

ÖĞRENİM HEDEFLERİ:
ilkyardımın tanımı
ilkyardımın amacı
ilkyardımcının özellikleri
ilkyardımcının görev ve sorumlulukları
ilkyardım çantası
Yaşam kurtarma zinciri

Yaşam boyunca kendimizde ya da çevremizde pek çok hastalık , yaralanma durumuyla büyük hasara ve can kaybına neden olan kaza haberleri ile karşılaşıyoruz. Meydana gelen bu kazalarda sakatlanma ve ölümlerin nedenlerinden biri, hasta ve yaralılara müdahale eden kişilerin ilk yardım uygulaması bilmemesi ya da ilk yardımın zamanında , doğru teknikle yapılmamasından kaynaklanıyor. Araştırmalara göre erken ve doğru yapılan ilk yardım uygulamalarında kurtarılacak hayat sayısı artmaktadır. Bu sebeple ilk yardımı uygulayan kişi olay sırasında yapılmaması gerekeni engelleyerek de hayat kurtarır. Çünkü yapılacak yanlış uygulamalar veya yanlış taşıma , sakatlıklara yada ölümlere sebep olabilir. İlk yardımın temel uygulamasını kavrayabilmek için öncelikle ilk yardımla ilgili temel kavramların anlaşılması gerekir. Birlikte kavramları inceleyelim ;

İlk Yardım : Herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda tıbbi yardım sağlanıncaya kadar hayatın kurtarılması veyahut durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde tıbbi araç gereç aranmaksızın , mevcut araç gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.

İlk yardımın amacı yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak , hasta ve yaralının durumunun kötüleşmesini engellemek , iyileşmeyi kolaylaştırmaktır.

Hastalık ve kaza nedeniyle sağlığın tehlikeye girdiği durumlarda tıbbi yardım sağlanıncaya kadar tıbbi araç gereç aranmaksızın , ilaçsız uygulama yapan , en az temel ilkyardım kursu alarak ilk yardımcı sertifikası almış kişilere ilkyardımcı denir.

İLK YARDIMCININ ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

Öncelikle ilk yardımcı ilkyardım kursunu bitirmiş ve sertifikasını almış olmalıdır. Bunun yanı sıra kendine güvenen, sakin, soğukkanlı olabilmelidir. Çünkü olayın meydana geldiği alan genelde kalabalık ve heyecanlı , telaşlı insanların olduğu yerlerdir. İlk yardımcı olayı sakin ve doğru yönetebilmelidir. En kısa sürede doğru olarak tıbbi yardım birimine (112) bildirmelidir.

İLK YARDIMCININ GÖREV VE SORUMLULUKLARI NELERDİR?

İlk yardımın bir insanlık görevi olduğuna inanarak ilk yardım uygulayabilmelidir. Bu sebeple çevredeki sağlık kuruluşlarını tanıması ve ülkenin sağlık sistemi hakkında bilgi alması gerekmektedir. İlk yardımla ilgili yenilikleri takip etmeli ve olayları hızlıca değerlendirip olay yerini organize etmelidir.112'ye doğru ve net bilgi vermeli gelen ekip arkadaşlarına gerektiği yerde yardım edebilmelidir.

İLK YARDIM ÇANTASI

İlk yardım çantası , olay yerinde iilk yardım uygulamasında kullanılabilecek basit malzemeleri içinde bulunduran çantamızdır. İnsanın her yerde kaza yapabileceği olasılığı düşünülerek değerlendirilmiştir bu sebeple zaman zaman kontrol edilmeli ve eksikler tamamlanmalıdır. Daima kolay ulaşılabilen bir yerde bulunmalıdır ve amacına göre isim alır.

Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları İle Muayenelerine Dair Yönetmelik doğrultusunda araçlarda aşağıda verilen ilk yardım malzemelerini bulundurmak zorunludur.

1 adet otomatik turnike,
1 adet flaster,
2 adet büyük sargı bezi,
3 adet üçgen sargı bezi,
10 adet çengelli iğne,
1 adet paslanmaz makas,
10 adet yara bandı,
2 adet cerrahi eldiven,
1 kutu gaz kompresi,
1 adet antiseptik solüsyon,
Suni solunum maskesi,
El feneri,
Düdük,
Yanık örtüsü,
Hidrofil pamuk.

YAŞAM KURTARMA ZİNCİRİ NEDİR ?

Olaya ilk tanık olan kişiden başlayarak tedavinin tamamlandığı hastaneye kadar kesintisiz olarak sürdürülen ilk yardım ve acil bakım uygulamalarının tümü yaşam kurtarma zinciri olarak tanımlanır. Hayat kurtarma zinciri 4 halkadan oluşur. Son iki halka ileri yaşam desteğine aittir ve ilkyardımcının görevi değildir.

Halka - Sağlık kuruluşuna haber verilmesi
Halka - Olay yerinde Temel Yaşam Desteği yapılması
Halka - Ambulans ekiplerince müdahaleler yapılması
Halka - Hastane acil servislerinde müdahale yapılmasıdır.

Bir kaza ya da hastalık durumunda genellikle yaralı insanların dışında yardım etmeye çalışan, ilk yardım konusunda yeterli bilgi sahibi olmayan insanlar var. Bilinçsiz yapılan ilk yardım uygulamaları hasta veya yaralıya müdahale etmede gecikmeye sebep olur aynı zamanda gerekli güvenlik önlemleri alınmazsa ikincil kazalarda meydana gelebilir. Bu sebeple ilk yardımcı , yaşam zincirinin ilk halkasında yer alan üç temel uygulamayı öncelikli olarak yapmalıdır. Bu uygulamalar Koruma , Bildirme ve Kurtarmadır.

KORUMA : Olay yerini hızla değerlendirip olabilecek tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaya koruma deriz. Olay yeri değerlendirilirken olayın çeşidine göre değerlendirilip ona göre farklı önlemler almalıyız. Ortamda ikincil bir kazaya sebep olacak herhangi bir durum varlığında hasta veya yaralının yanına gidilmemeli güvenli bir mesafede kalınmalı ve acilen yardım çağırmalıyız.

BİLDİRME : Olayın tıbbi yardım kuruluşuna haber verilmesine bildirme diyoruz. Olay veya kaza mümkün olduğunca en hızlı şekilde telefonla tıbbi yardım kuruluşuna haber verilmelidir. Ülkemizde acil yardım telefon numarası 112'dir. Görüşmeler ücretsiz sağlanmaktadır. İlk yardımcı, 112 no'lu telefonu kendisi aramalı ya da çevredekilerden birine aratmalıdır. Eğer çevrede yardım isteyecek biri yoksa ve kazazedenin yanından ayrılması gerekiyorsa hızlı hareket etmelidir ve hemen geri dönmeye çalışmalıdır.112 birimi şu durumlarda çağırılmalıdır;

Hasta ve yaralının bilinci kapalı ise
Bilinci açıksa bile ciddi bir yaralanması olmuşsa
Solunum güçlüğü , göğüste basınç ve ağrı hissi
Kanaması varsa
Karında ağrı ve sertlik
Kusma , baş ağrısı , konuşma güçlüğü varsa
Zehirlenme belirtileri
Baş , boyun , omurga travmasından şüpheleniyorsa
Kırıklarda
Yangın ve patlamalarda , Elektrik çarpması ve Trafik kazalarında

ACİL ÇAĞRI YAPILMASI

112 Acil tıbbi yardım birimi aranır.
Adınız ve soyadınız
Aradığınız telefonun numarası
Kesin yer ve adres, etrafta çok bilinen bir yerin adı
Olayın ne olduğu
Olaydan etkilenen kişi sayısı
Kazazedelerin durumları ve yapılan ilk yardım müdahaleleri söylenmelidir.

❗Gerekli tüm bilgiler verilmeden telefon kapatılmamalıdır. Telefondaki acil çağrı personelinin önerileri dikkatlice dinlenmelidir. Aranılan telefon , geri aranabileceğinden gereksiz yere mesgul edilmemelidir.

KURTARMA : Kurtarma ilk yardımcının yapacağı müdahalelerin sonuçlarını belirleyecek temel uygulamalardandır. Hasta veya yaralıya müdahale edecek kişileri organize etmeliyiz. Olay yeri güvenliği sağlanmalı hasta veya yaralının durumları değerlendirilmelidir. İlk yardım uygulamalarına öncelikli ve risk taşıyan gruptan başlanılmalıdır. Hasta veya yaralı yangın , gaz sızıntısı vb. tehlikeli durumlar dışında kesinlikle hareket ettirilmemelidir. Tehlikeli durumlarda taşınması gerekiyorsa hızlı ve çok dikkatli olunmalıdır. Kırık ve kanamalarda gerekli müdahale edilir. Hasta veya yaralı sıcak tutulmalı ve yarasını görmesine izin verilmemelidir. Bilinci kapalı hastaya ağızdan bir şey verilmemelidir. Hasta , yaralı ya da olay hakkında bilgiler kayıt edilir. 112 personeli gelene kadar hastanın yanından ayrılmamalıyız. ve nazik , hoşgörülü davranmalıyız. Unutmayalım ki kazazede yakınımız veya sevdiğimiz biride olabilir. Lütfen bilinçsiz müdahale etmeyelim.

Bir sonraki konuda görüşmek üzere Teşekkür ederim.

İlkyardımın Temel Uygulamaları Nelerdir?